آرشیو آذر ماه 1404

در این بلاگ میخوایم درباره همه چیز بنویسیم

اورینگ پلی اورتان (PU O-Ring): مقاوم‌ترین واشر دنیا برای فشارهای بالا

اورینگ پلی اورتان (Polyurethane O-Ring) یکی از پیشرفته‌ترین و مقاوم‌ترین انواع واشرهای آب‌بندی در دنیای صنعت است. این اورینگ از پلیمر پلی یورتان ترموپلاستیک (TPU) یا پلی یورتان ترموست (Cast PU) ساخته می‌شود و به دلیل خواص مکانیکی استثنایی، در کاربردهایی که NBR، ویتون و حتی FFKM جواب نمی‌دهند، انتخاب اول مهندسان است.

خواص منحصربه‌فرد اورینگ پلی اورتان

۱. مقاومت کششی فوق‌العاده: ۳۰ تا ۵۰ مگاپاسکال (۳ تا ۵ برابر NBR و ویتون) ۲. مقاومت سایشی بی‌نظیر: سختی ۷۰ تا ۹۵ شُر A یا ۵۰ تا ۷۵ شُر D، مناسب برای حرکت رفت و برگشتی شدید ۳. مقاومت پارگی بسیار بالا: تا ۱۰۰ نیوتن بر میلی‌متر (بالاترین در میان الاستومرها) ۴. دامنه دمایی: -۴۰ تا +۱۲۰ درجه سانتی‌گراد (در گریدهای خاص تا +۱۳۵ درجه) ۵. مقاومت هیدرولیزی عالی: برخلاف پلی‌استرهای معمولی، در برابر آب و رطوبت طولانی‌مدت مقاوم است (گرید پلی‌اتر بیس) ۶. مقاومت در برابر روغن‌های معدنی، هیدرولیک HLP، گریس و سوخت‌های دیزلی

محدودیت‌های مهم پلی اورتان

  • مقاومت ضعیف در برابر بخار داغ، اسیدهای غلیظ، کتون‌ها (استون)، استرها و هیدروکربن‌های آروماتیک
  • در دمای بالای ۱۲۰ درجه به‌سرعت سخت و شکننده می‌شود
  • در برابر UV و ازن، متوسط است (نیاز به افزودنی دارد)

کاربردهای اصلی اورینگ پلی اورتان

۱. جک‌ها و سیلندرهای هیدرولیک سنگین (معادن، پرس‌های ۵۰۰۰ تنی، بیل مکانیکی) ۲. سیستم‌های پنوماتیک پرسرعت (تا ۵ متر بر ثانیه سرعت خطی) ۳. پمپ‌های پیستونی فشار بالا (کارواش صنعتی، دستگاه‌های شستشوی تونل) ۴. شیرهای صنعتی با حرکت رفت و برگشتی زیاد ۵. تجهیزات نظامی و ضدگلوله (به دلیل مقاومت پارگی بالا) ۶. صنایع چوب و MDF (مقاوم در برابر روغن هیدرولیک و برش)

مقایسه با سایر مواد

  • در برابر سایش: پلی اورتان ۱۰ برابر NBR و ۳–۵ برابر ویتون دوام دارد
  • در فشارهای دینامیک بالای ۴۰۰ بار، پلی اورتان و FFKM تنها گزینه‌های عملی هستند
  • هزینه: حدود ۳ تا ۸ برابر اورینگ NBR، اما عمر مفید ۵ تا ۲۰ برابر

نکات فنی مهم در استفاده

  • سختی ۹۰–۹۵ شُر A برای فشارهای خیلی بالا و حرکت سریع
  • سختی ۷۰–۸۵ شُر A برای آب‌بندی استاتیک و نیمه‌دینامیک
  • شیار باید طبق استاندارد ISO 3320 یا AS568 طراحی شود (فشار بالا = شیار عمیق‌تر)
  • حتماً از بکاپ رینگ (Backup Ring) از جنس PTFE یا PA استفاده شود
  • سطح شیار باید Ra ≤ ۰.۸ میکرون باشد تا پارگی اورینگ کاهش یابد

در ایران، اورینگ پلی اورتان معمولاً به‌صورت سفارشی و در رنگ‌های آبی، سبز یا شفاف وارد می‌شود و قیمت هر عدد سایز متوسط (مثلاً ۵۰×۵) بین ۸۰ تا ۳۵۰ هزار تومان است (بسته به برند و سختی). اگر در کارتان با فشار بالای ۳۰۰ بار، حرکت سریع یا سایش شدید مواجه هستید، اورینگ پلی اورتان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.